Zamek klinowy

Zamek klinowy – zespół mechanizmów broni palnej (zwykle dział), służący do niezawodnego zamknięcia przewodu lufy na okres strzału oraz odpalenia i wyrzucenia łuski.

Zamki klinowe są często stosowane we współczesnej artylerii o kalibrach do ok. 155 mm.

Zamki klinowe dzielą się z uwagi na kierunek ruchu klina zamkowego na:

• zamki poziome oraz
• zamki pionowe dwóch wersji:
  • ruchu klina przy otwieraniu zamka w dół (najczęściej stosowane),
  • ruchu klina w górę.

Zamek z klinem poruszającym się w górę zastosowano po raz pierwszy w 155 mm haubicy FH-70. Jego zaletą jest to, że miejsce pod nasadą zamkową można wykorzystać na umieszczenie urządzeń do zmechanizowanego ładowania działa.

Zamki klinowe stosuje się prawie wyłącznie w działach z amunicją łuskową (łuska spełnia rolę uszczelniacza, ponieważ jej ścianki zostają dociśnięte przez gazy prochowe do wewnętrznej powierzchni komory ładunkowej, uniemożliwiając wydostawanie się gazów na zewnątrz). Znane są jednak rozwiązania z uszczelnionym klinem zamkowym, przystosowane do użycia amunicji bezłuskowej. Aktualnie z dział polowych tylko haubice PzH 2000, FH-70 i M-109G, AS-90, a z dział czołgowych 120 mm armata L11 (W. Brytania) wyposażone są w tego typu zamki. Do wad zamków klinowych należą: większa niż dla zamków śrubowych masa nasady zamkowej i zamka; większe gabaryty nasady i dłuższy zespół lufy.

Zaletą zamków klinowych jest przede wszystkim łatwość automatyzacji i szybkość działania zamka. Zaleta ta sprawia, że znalazły one zastosowanie w działach przeciwpancernych, czołgowych, a także są coraz powszechniej wprowadzane do dział polowych o kalibrach do 155 mm.